Маніфест

EN

"Я шмат чытаю. Раней у войску ўвесь вольны час выкарыстоўвалі для чысткі зброі, але паколькі наша зброя - слова, а я адчуваю пастаянную залежнасць ад свайго выбару, я павінен быць напагатове ў любы момант".
Субкамандантэ Маркас

Мы бачым, што дзяржава не здольная задаволіць нашу патрэбу ў адукацыі. Патрэбу ў сапраўдным асэнсаванні навакольнай рэчаіснасці.

Афіцыйная адукацыя нападае на нашу свабоду з розных бакоў. З аднаго боку сістэма адукацыі імкнецца штампаваць не здольных да ўяўлення людзей, не здольных сумнявацца ў status quo. З іншага, "фабрыка ведаў" працуе толькі для задавальнення рынку працы. Ейны прадукт - дыпламаваны спецыяліст - гэта вінцік, які гатовы заняць месца ў пірамідзе капіталістычнай вытворчасці. Ува ўсіх навучальных установах Беларусі прывучаюць да іерархіі і канкурэнцыі. У дадатак, навучэнцы цалкам пазбаўленыя ўсіх магчымасцяў уплываць на навучальны працэс. Усё гэта стварае спажывецкае стаўленне да жыцця, сацыяльнае бяссілле і страту асобаснага патэнцыялу. Усё гэта стварае грамадства, якое мы хочам змяніць. Таму мы аб'ядноўваемся для стварэння альтэрнатывы.

Больш стагоддзя таму Франсіска Ферэр выказаў ідэю пра неабходнасць вырваць адукацыю з рук дзяржавы. Мы лічым, што і сёння гэта актуальна. Наш праект - сціплы ўнёсак у гэтую справу.

Мы перакананыя, што адукацыя адыгрывае ключавую ролю ў вызваленні чалавека ад усіх формаў прыгнёту. Толькі асэнсаваная дзейнасць (як на асобасным узроўні, так і на ўзроўні сацыяльных рухаў) можа быць вызваленчай. Таму, зыходнай кропкай рэвалюцыйнага дзеяння з'яўляецца крытычны роздум над навакольнай рэчаіснасцю. Наша бібліятэка закліканая стаць рэсурсам і месцам для такога асэнсавання. Такім чынам мы рэалізуем ідэю пра тое, што веданне павінна быць «сацыяльным», то бок, быць даступным для ўсіх, а не належаць толькі акадэмічнай эліце; і прызнаем, што наш праект не самадастатковы, але з'яўляецца часткай больш шырокага вызвольнага руху.

Мы лічым, што аніводная тэорыя, нават рэвалюцыйная, не можа прэтэндаваць на татальнасць і універсальную дастасавальнасць. Калі гэта адбываецца, тэорыя ператвараецца ў ідэалогію і больш не служыць вызваленню. Таму, у нашай бібліятэцы прадстаўленыя кнігі, што асвятляюць шырокі спектр вызваленчых ідэяў.

У сучасным атамізаваным грамадстве людзі развучыліся самастойна аб'ядноўвацца для вырашэння праблемаў і задавальнення агульных патрэбаў. Усё часцей, з-за адсутнасці навыкаў дзейнічаць разам, мы перакладаем адказнасць за свае жыцці ў рукі іншых людзей. Каб вярнуць сваю свабоду неабходна вучыцца ёю карыстацца. Адна з задачаў нашай бібліятэкі – гэта стварэнне прасторы, дзе зацікаўленыя людзі могуць знаходзіць адзін аднаго для абмеркавання і сумеснага вырашэння сацыяльных праблем.

Такім чынам, кіруючыся імкненнем стварыць месца, дзе зацікаўленыя людзі могуць зрабіць радыкальнае веданне актуальным, мы стварылі праект «Вольная думка».*

У адпаведнасьці з нашымі мэтамі і перакананнямі, мы распрацавалі шэраг прынцыпаў існавання праекту:

• Валанцёрства. Праект існуе за кошт намаганняў валанцёраў, ніхто з удзельнікаў калектыву не атрымлівае грошай за сваю дзейнасць, а карыстанне бібліятэкай, удзел у мерапрыемствах і іншае з'яўляецца бясплатным для ўсіх.
• Незалежнасць. Праект не падпарадкоўваецца нікому, акрамя калектыву бібліятэкі.
• Антыаўтарытарныя. Праект не мае лідэра, усе рашэнні адносна праекту прымаюцца калектывам метадам кансенсусу. Любая асоба мае права на выказванне свайго меркавання адносна праекту, а кожны ўдзельнік калектыву - на вырашэнне ўсіх пытанняў адносна лёсу бібліятэкі на роўных з усімі іншымі ўдзельнікамі.
• Узаемапавага і салідарнасць. У межах праекту недапушчальныя любыя формы дыскрымінацыі і праявы дэструктыўных забабонаў любога кшталту. Удзельнікі і наведвальнікі праекту бяруць на сябе абавязацельства з павагай і разуменнем ставіцца адзін да аднаго.
• Адкрытасць. Мы наўмысна знаходзімся ў адкрытай прасторы, наша дзейнасць празрыстая, а кожны чалавек, які падзяляе нашы прынцыпы, мэты і задачы, можа стаць удзельнікам праекта.
• Кааператыўнасць. Праект існуе за кошт калектыву ўдзельнікаў, і ўнёсак кожнага ўдзельніку лічыцца роўным сярод унёскаў іншых.

У шырокім сэнсе мэта нашага праекта - змяніць навакольную рэчаіснасць. Калі ты хочаш мяняць свет разам з намі - напішы нам. Калі табе не падабаецца тое, што мы робім, - гэта не праблема, проста рабі нешта сваё. Калі можаш, рабі гэта лепш за нас. Толькі так мы пераможам.

__________________

* Потым будуць апублікаваныя каментары да маніфесту, дзе мы больш падрабязна выкажам сваю пазіцыю па закранутых тут тэмах. Да таго ж, мы будзем рады ўбачыць вашыя воспросы, меркаванні, крытычныя заўвагу і да т.п. - Пішыце тут у каментарах або на нашу пошту - volnaja_dumka (at) riseup.net.